معرفی خواص انار در رشته طب سنتی
انار یکی از قدیمی ترین میوه هایی است که در طب سنتی جایگاه ویژه ای دارد، بطوری که در کتب قدیمی از آن با نام جوهر زمستان یاد شده است.
از زمان باستان تا به امروز انار در کشور های آسیای میانه به خصوص بخش های شمالی هند و ایران کشت شده و هم اکنون علاوه بر این دو کشور، به صورت گسترده در افغانستان، چین، ژاپن، مالزی، ترکیه، مصر، یونان، اسپانیا، تانزانیا، روسیه و ایالات متحده تولید می گردد.
انار در دین مبین اسلام و همچنین ادیان دیگر از قبیل یهود، مسیحیت و بودا مظهر معنویت، رستاخیز، دانش، زندگی، تندرستی، طول عمر، ظرافت، باروری و حاصلخیزی است.
انار برای پیشگیری و درمان سرطان، بیماری های انگلی، بیماری های میکروبی، بیماری های نظر سکته قلبی، دیابت ملیتوس نوع دو، بیماری های تنفسی، بیماری های دهان و دندان به ویژه آفت، اسهال، ناتوانی های جنسی و ناباروری آقایان، آلزایمر، تورم مفاصل، پوکی استخوان و چاقی کاربرد دارد و مهمترین و بیشترین ترکیباتی که در آب انار وجود دارد، آنتی اکسیدان ها (پلی فنل ها، تانن ها)، آنتوسیانین ها(ویتامین C، ویتامین E، کوانزیم Q10) و اسید لیپولیک است.
انار در طب سنتی
ابو علی سینا در کتاب قانون خود نوشته است انار از میوه هایی است که تمام قسمت های آن خواص دارویی دارد.
این طبیب بزرگ ذکر کرده است که گل انار خون ریزی را بند آورده و لثه را تقویت می کند، پودر انار زخم های کهنه و مزمن را معالجه می کند و پوست درخت انار را برای معالجه التهابات کبدی، سرفه و زخم به کار می برده اند.
در کتاب مقدس یهودیان از میوه انار به عنوان ماده ای که باعث تقویت قوای جنسی می شود یاد شده است همچنین این کتاب ذکر شده است که انار باعث وفور نعمت و خوش شانسی می گردد.
یونانیان از انار به عنوان ضدکرم، کاهنده فشار خون و برای درمان ناراحتی های دستگاه گوارش به خصوص اسهال، دیابت، زخم های پوستی و آفت دهان استفاده می کردند.
در هند و آسیای میانه از انار برای درمان دیابت بهره می گرفته اند، در طب سنتی چین از آب انار و همچنین پوست خشک شده ان به عنوان ضد کردم و همچنین برای درمان چاقی، خون ریزی، اسهال و بیماری های عفونی استفاده می کرده اند، همچنین گل انار را برای درمان موهای سفید در جوانان بکار می بردند، علاوه بر این در هند و آسیای شرقی از گل انار برای کاهش میزان استرس در افراد بهره می جستند.
تحقیقات علمی درباره خواص درمانی انار
خواص انار در جلوگیری از بروز سرطان:
مطالعات مختلف بر روی حیوانات آزمایشگاهی نشان داده است که پوست، دانه آب و گل انار از بروز سرطان در این حیوانات جلوگیری می کند انار با مهار اختلال چرخه سلولی از رشد سلول های سرطانی و متاستاز در بدن جلوگیری می کند.
در مطالعه ای که بر روی ۴۶ بیمار مبتلا به سرطان پروستات صورت گرفت، مشخص شد که انار با داشتن ویژگی های آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی و با جلوگیری از تکثیر سلول های سرطانی میزان گسترش سرطان را در این افراد کاهش می دهد.
سرطان پروستات دومین عامل مرگ در ایالات متحده و کشورهای غربی است، همچنین انار میزان ابتلا به سرطان سینه، راست روده، ریه، پوست و نیز گسترش آن ها را در افراد مبتلا کاهش می دهد، محققین نشان داده اند که انار باعث القاء فعالیت آنزیم های سیتوکروم می شود که این آنزیم ها نقش مهمی در اکسیداسیون داروها، آلوده کننده های محیطی، ترکیبات شیمیایی مواد غذایی و مواد سرطان زا دارند.
میوه انار بر روی آنزیم هایی که از رشد سلول های سرطانی جلوگیری می کنند همانند کربنیک اتهیدراز و همچنین فعالیت آنزیم هایی که ایجاد سرطان را در انسان تسهیل می بخشند.
سرطان سینه شایع ترین سرطان در خانم ها و دومین عامل مرگ و میر زنان است، به همین دلیل استفاده از مواد تغذیه ای که میزان این سرطان را در آن ها کاهش دهد حائژ اهمیت است.
در سرطانی کردن سلول های راست روده موش های آزمایشگاهی با استفاده از آزوکسی متان و به دنبال آن مصرف انار در این حیوانات میزان ایجاد سرطان از ۸۱ درصد به ۱/۸۸ درصد کاهش پیدا کرد التهاب نقش مهمی در بروز سرطان روده بزرگ دارد، این میوه بطور غیر مستقیم با داشتن ویژگی های ضد التهابی هم از بروز این نوع سرطان جلوگیری می کند.
یکی از عوامل مهم در ایجاد سرطان پوست در معرض قرار گرفتن در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید است، به همین دلیل متخصصین خواص انار را در کاهش میزان این اشعه بر روی پوست انسان بررسی کرده و نشان داده اند که استعمال موضعی انار که به صورت تجاری به شکل پماد، کرم و لوسیون وجود دارد میزان ابتلا به سرطان پوست را کاهش می دهد.
علاوه بر این استفاده از انار باعث کاهش میزان سرطان کبد می شود این سرطان سالانه باعث مرگ بیش از یک میلیون از انسان ها در سراسر جهان می شود و بیشترین میزان رخداد آن در کشورهایی در حال توسعه آسیا و آفریقا است، اما گرازشاتی مبنی بر افزایش این نوع سرطان در ژاپن، کشورهای غرب اروپا و شمال آمریکا وجود دارد.
پیشنهاد ویژه: در صورتی که علاقه مند به رشته طب سنتی هستید می توانید در طرح معادل سازی مدرک معادل شرکت نمایید و مدرک طب سنتی دریافت نمایید
خواص انار در جلوگیری از بروز بیماری های قلبی و فشار خون:
فشار خون یکی از مهم ترین علل سکته قلبی و بیماری تصلب شرائین است.
میزان بروز بیماری های قلبی در افرادی که فشار خون دارند ۵ برابر بیشتر از سایر انسان هاست، ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در انار و به خصوص پلی فئل ها با مهار آنزیم هایی که در ایجاد فشار خون نقش دارند محققین گزارش کرده اند که بعد از یک سال مصرف آب انار میزان فشار خون تا ۲۱ درصد در بیماران کاهش می یابد.
همچنین بالا بودن کلسترول خون در بروز بیماری های قلبی و تصلب شرائین نقش مهمی دارد
بیماری های تصلب شرائین باعث التهاب و آسیب های اکسیداتیو به دیواره عروق می شود مطالعات بسیاری بر روی خواص انار در کاهش میزان بیماری های قلبی در حیوانات آزمایشگاهی و انسان صورت گرفته و در همه ان ها مصرف انار باعث کاهش میزان کلسترول خون و افزایش آنزیم پاراااوکساناز سرم شده است همچنین محققین گرازش کرده اند که عصاره انار تاثیر مستقیمی بر روی مهار سنتز کلسترول و کاهش میزان اکسیداسیون لیپیدها دارد.
خواص انار در پیشگیری و درمان دیابت:
میزان دیابت در جهان به علت چاقی، بیماری های التهابی و قند خون در حال افزایش است.
بر طبق آمار سازمان بهداشت جهانی تعداد افراد مبتلا به این بیماری در سال ۲۰۰۳، ۱۹۴ میلیون نفر بوده و پیش بینی شده است که این میزان در سال ۲۰۲۵ به ۳۳۳ میلیون برسد.
بعد از بیماری های قبلی و سرطان، دیابت شایع ترین بیماری در جهان است یکی از راه های پیشگیری از بروز این بیماری مصرف میوه و سبزیجات است همچنان به دلیل آنکه افزایش میزان قند خون باعث از بین رفتن آنتی اکسیدان های موجود در بدن افراد مبتلا به دیابت می شود، استفاده از آنتی اکسیدان های طبیعی در این افراد ضروری است.
در مطالعات انجام گرفته، نشان داده شده است که مصرف انار خطر بروز بیماری های قلبی و آسیب های اکسیداتیو که زمینه بروز بسیاری از بیماری هاست را در این افراد کاهش داده و علم رغم دارا بودن انواع قندها باعث افزایش میزان قند خون در آن ها نمی شود.
برخی از محققین نشان داده اند که گل، دانه و آب انار باعث کاهش میزان قند خون می شوند، مکانیسم کامل کاهش میزان قند خون به هنگام مصرف انار ناشناخته باقی مانده است، اما پیشنهاد شده است که مصرف گل و دانه انار باعث اتصال گیرنده گاما و تولید نیتریک اکسید می شود.
خواص انار روی بیماری های مفاصل:
تورم مفاصل یکی از مهم ترین بیماری های استخوان است که باعث تحلیل و از بین رفتن مفاصل می شود.
این بیماری یک بیماری التهابی است که در آن اینترلوکین و فاکتور نکروز کننده تومور آلفا نقش دارند همانطور که در طب سنتی از انار برای درمان درد و التهاب مفاصل صورت گرفته است آنتی اکسیدان های موجود در انار با مهار اینترلوکین از گسترش این بیماری جلوگیری می کنند.
در آزمایشات انجام شده بر روی مدل های حیوانی نشان داده شده که عصاره انار با سرکوب التهاب و جلوگیری از تخریب مفاصل برای درمان تورم مفاصل بسیار سودمند است.
خواص انار روی بیماری های دهان و دندان:
مهم ترین علت بیماری های دندان و لثه تشکیل پلاک های دندانی است.
پلاک دندان در نتیجه اتصال باکتری ها و سایر میکروارگانیسم ها به دندان ایجاد می شود بیش از ۳۰۰ نوع باکتری در تشکیل پلاک دندان نقش دارند.
پوسیدگی دندان یکی از رایج ترین بیماری های دندانی است که عوامل معتددی از قبیل حساسیت میزبان، فلور میکروبی دهان، رژیم غذایی در آن نقش دارند
مطالعات نشان داده که عصاره انار باعث کاهش علایم بالینی بیماری های مزمن دندان و لثه می شود.
خواص انار در تقویت قوای جنسی:
مصرف آب انار باعث افزایش میزان تولید اسپرم و حرکت آن ها و همچنین کاهش میزان اسپرم های غیر طبیعی در حیوانات آزمایشگاهی می شود.
خواص مصرف انار در تقویت قوای جنسی در آقایان به علت وجود آنتی اکسیدان های آن است که میزان آسیب های اکسیداتیو را به حداقل می رساند به همین دلیل در درمان بیماری های خودایمن بهتر است از سیکلوسپورین ها به همراه انار استفاده شود تا میزان اثرات این دارو ها بر روی تولید اسپرم در آقایان به حداقل برسد.
خواص ضد میکروبی انار:
محققان مختلف خواص ضد باکتریایی انار را بر روی عوامل بیماری زای انسانی مورد بررسی قرار داده اند.
در طب سنتی از انار برای درمان عفونت های قسمت های فوقانی دستگاه تنفس، سرماخوردگی و آنفولانزا استفاده می شده است، تحقیقات امروز این خواص درمانی انار را نشان داده است در حا حاضر آنفولانزا ویروسی یکی از مهم ترین علل مرگ و میر در جهان است و مشترک بودن برخی از سویه های آن بین انسان و حیوان ریشه کن کردن این بیماری را بسیار مشکل کرده است به تنوع ژنومی بسیار گسترده ویروس آنفولانزا استفاده از داروهای ضد ویروسی هم در درمان این بیماری بسیار موثر هستند.
خواص انار در جلوگیری از چاقی:
بیش از یک میلیارد نفر در جهان دارای افزایش وزن هستند که این میان ۴۳ میلیون نفر از آن ها کودکان بالای ۵ سال تشکیل می دهند و ۳۰۰ میلیون نفر دارای علایم بالینی چاقی هستند.
سازمان بهداشت جهانی این افزایش بی رویه چاقی در جهان را تحت عنوان اپیدمی جهانی چاقی نامیده است چاقی در کودکان احتمال ابتلا به بیماری های مزمنی نظیر دیابت ملیتوس نوع دو و بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
افزایش وزن در بالغین نیز امکان دیابت، فشار خون، بیماری های قلبی، افزایش چربی خون و برخی از سرطان ها، کمر درد، تورم مفاصل و عقیمی را بالا می برد.
در واقع علت چاقی نامشخص است و عوامل متعددی مانند تغذیه، ژنتیک، آب و هوا و محیط در رخداد آن نقش دارند، استفاده از داروهای رایج ضد چاقی و چربی سوز نظیر اورلیستات، سایبوتراکین، رادفاکسین و اولئویل استرون با عوارض جانبی همراه است که از این موارد می توان به افزایش فشار خون، خشکی دهان، یبوست و سردرد اشاره کرد.
به همین دلیل متخصصین تغذیه مصرف سبزیجات و میوه ها را برای کاهش وزن توصیه می کنند که یکی از این موارد مصرف انار است.
انار با کاهش فعالیت آنزیم لیپاز پانکراس و اشتها باعث کاهش وزن می شود هر چند در مطالعات زیادی خواص مصرف انار در حیوانات آزمایشگاهی چاق بررسی شده، ولی این تحقیقات بر روی انسان بسیار کم صورت گرفته است، در یکی از این آزمایشات محققین خواص مصرف روزانه ۱۴۲۰ میلی گرم از انار باعث کاهش معنی دار وزن در این افراد می شود.
برخی از مطالعات نشان داده اند که آب انار و عصاره گل انار آن همانند انگور، زنجبیل، چای سبز و گیاه شیرین بیان با کاهش میزان کلسترول خون احتمال بیماری های قلبی، به خصوص سکته قلبی و تصلب شرائین را در انسان های چاق دارای چربی خون و حیوانات آزمایشگاهی مبتلا به دیابت بسیار کاهش می دهد، اما هنوز مکانیسم و علت اصلی این خواص انار مشخص نشده است.
خواص انار در جلوگیری از بیماری های عصبی و آلزایمر:
آلزایمر یکی از شایع ترین بیماری های عصبی بوده و تقریبا ۱۰ درصد از افراد بالای ۶۵ سال به این بیماری مبتلا هستند.
هیچ راهکاری برای جلوگیری از بروز این بیماری وجود ندارد، ولی مطالعات نشان داده اند که برخی از مواد غذایی میزان بروز این بیماری را در افراد ممکن است کاهش یا افزایش دهند برای مثال افزایش مصرف مواد غذایی پرچرب یا مواد قندی خطر بیماری را افزایش می دهند.
انار بر روی بیماری سکته مغزی ناشی از خفگی در نوزادان نیز خواص می گذارد این بیماری یکی از مهمترین علت مرگ و میر در نوزادان بسیار لاغر است که به دلیل آسیب های اکسیداتیو و افزایش میزان اکسیژن فعال در بدن آن ها ایجاد می شود.
مطالعات بر روی حیوانات آزمایشگاهی نشان داده است که مصرف انار باعث کاهش میزان آسیب های اکسیداتیو و به تبع آن پیشگیری از بیماری می شود مکانیسم خواص انار در پیشگیری از این بیماری ناشناخته باقی مانده است.
خواص انار روی دستگاه گوارش:
خواص انار بر روی کاهش میزان اسهال در موش های آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده که انار در مقایسه با مصرف دارو های ضد اسهال مانند لوپرامید باعث کاهش بسیار بیشتر علام این بیماری می شود نتایج این آزمایشات نشان داده که انار با کاهش میزان حرکات روده کوچک و میزان استیل کولین باعث کاهش میزان اسهال می گردد.
خواص انار در محافظت از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش:
اشعه ماوراء بنفش نور خورشید یکی از مهمترین عوامل محیطی ایجاد خارش، آفتاب سوختگی، تضعیف سیستم ایمنی پوست و ایجاد بیماری های عفونی، تورم، افزایش میزان رنگدانه و لکه، چروکیدگی و ایجاد سرطان پوست است. اشعه ماوراء بنفش با آسیب به DNA و پروتئین های پوست باعث ایجاد سرطان در این اندام می شود
به همین دلیل برای جلوگیری از عوارض این اشعه باید پوست با استفاده از لوسیون ها و کرم های حاوی آنتی اکسیدان مورد حفاظت قرار گیرد در سال های اخیر استفاده از منابع آنتی اکسیدانی طبیعی مثل میوه ها و سبزیجات مورد توجه قرار گرفته شده است
به هنگام مصرف انار در موش های آزمایشگاهی که تحت تاثیر اشعه ماوراء بنفش قرار گرفته اند، میزان بروز سرطان پوست در آن ها بسیار کاهش می یابد.
در بررسی هایی که بر روی موش های آزمایشگاهی صورت گرفته نشان داده شده که پیری باعث کاهش میزان ضخامت، کلاژن و رطوبت پوست می شود، مصرف انار میزان این اثرات را در طی افزایش سن کاهش می دهد همچنین آب انار باعث ضخامت اپیدرم می شود.
خواص انار از نظر قرآن کریم
نام انار در قران کریم ۳ بار در سوره های مبارکه انعام و الرحمت آمده است، که از دیدگاه مفسرین هدف از اشاره به این میوه در آیات ۹۹و ۱۴۱ سوره انعام توجه به خواص تغذیه ای آن بوده است.
انار در احادیت و روایات
پیامبر اکرم (ص) در مورد خواص درمانی انار می فرماید:
- انار مهمتر همه میو هاست و هر کس یک دانه انار بخورد، چهل پگاه خویش را به خشم می آورد.
- هر کس اناری را کامل بخورد، خداوند قلب او را چهل شب نورانی می دارد.
- انار بخورید، زیرا هیچ دانه ای از آن در معده جای نمی گیرد، مگر این که چهل روز، قلب را نورانی می سازد و شیطان را برون می سازد.
- انار را پیه آن بخورید، چرا که شستشو دهنده معده است.
احادیث و روایاتی که از امام علی(ع) در مورد خواص انار وجود دارد در زیر بیان شده است:
- در هر دانه انار، چون در معده جای می گیرد، حیاتی برای قلب و فروغی برای نفس است و شیطانی را که وسواس نام دارد، چهل شب زمینگیر می کند
به نقل از محمد بن خالد برقی، یکی از شیعیان در حدیثی که سندش به معصوم رساند: از صعصعه بن صوحان نقل شده است که وی هنگامی که امیر مومنان (ع) در حال شام خوردن بود، بر ایشان وارد شد
امام فرمود: ای صعصعه پیش آی و بخور
صعصعه می گوید: شام خورده ام
در این هنگام نیمی از یک انار نزد امام بود تکه از آن را شکست و به دستم داد و فرمود: آن را با پیه اش بخور، چرا که زردشدگی دندان و بوی بد دهان را می برد و انسان را پاک می نماید.
امام صادق (ع) می فرماید:
- میوه صد و بیست گونه است و مهمتر همه آن ها انار است.
- چهار چیز طبع را اعتدال می بخشد: انار سورانی، خرمای نارس پخته شده، بنفشه و کاسنی.
- هر کس در هنگام خفتن یک انار بخورد، تا صبح جانش در امان است.
- برشما باد انار؛ چرا که هیچ گرسته ای آن را نمی خورد، مگر اینکه وی را بسنده است و هیچ سیری آن را نمیخورد، مگر اینکه غذا را بر وی گوارا می سازد.
- هرکس انار بخورد، انار شیطان وسوسه را از او دور می سازد.
- هر کس یک دانه از انار بخورد، آن یک دانه شیطان وسوسه را تا چهل روز بیمار می سازد.
به نقل از زید شحام: نزد امام صادق بودم که حجامتگری را طلبید پس به او گفت: ابزار حجامت خود را بشوی و بیاویز و آن گاه انار طلبید و خورد
وی حجامت را نیز به پایان برد، اناری دیگر طلبید و خورد و فرمود: این کار تلخه را فرو نشاند.
به نقل از یزید بن عبدالملک نوفلی: بر امام صادق وارد شدم، در حالی که اناری در دست داشت فرمود:
ای معتب: یک انار هم به این مرد بده؛ چرا که در خوردن هیچ چیز، کسی با من شریک نشده که برایم ناخوشایند تر از شریک شدن در خوردن انار باشد.
به نقل از ولید بن صبیح: امام صادق از انار شیرین یاد کرد و فرمود ترش و شیرین در شکم سازگارتر است.
به نقل از عمر و بن ابراهیم: خوردن انار شیرین، توانایی جنسی مرد را افزون می کند و فرزند را نکو می سازد.
آیا می دانید که میتوانید در طرح معادل سازی ایرانیان شرکت نمایید و از در سطوح دپیلم، کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری مدرک معادل دریافت نمایید؟
